Blog: Oude wijn in nieuwe vaten - INLEIDING

Mijn naam is Andries Verpraet. Sinds ik kleine jongen was herinner ik me dat mijn papa boeken zat te lezen over hoe hij meer kon halen uit het leven. Hij las boeken over voeding, yoga, voedingssupplementen, planten, oliën, enz. Toch is mijn vader kort na zijn pensioen beginnen achteruitgaan, fysiek was hij minder goed, hij kon zich minder bewegen, had een allesoverheersende onrust in zich die hij niet kon bedwingen. Mijn vader had inderdaad al lange tijd hoge cholesterol en nam al jaren bloeddrukverlagers, maar waarom het dan plots slechter begon te gaan, daar wisten de dokters geen raad mee. Na verloop van tijd kreeg hij extra medicijnen voor zijn onrust, voor zijn depressie, voor zijn slaapproblemen, maar niets van dat alles leek iets te veranderen. Mijn papa toonde veel tekenen van een algehele ontsteking (branderigheid in de mond, onrust, ontstekingsreacties in gewrichten, enz), maar ook dit kon niet tot weinig worden bevestigd binnen het klassiek geneeskundig systeem.

Ik ben opgeleid tot arts en zoals u zo vaak hoort bij artsen, heb ook ik vaak de indruk dat er een grote focus ligt op behandeling, gericht op bepaalde orgaansystemen en te weinig op preventie of een globale lichamelijke aanpak. 

Heb je teveel cholesterol of trigliceriden, neem dan een statine. Beginnende diabetes, neem dan wat metformine. Hoge bloeddruk, best starten met een beta-blokker, want het risico op hartschade is toch groter dan de bijwerkingen van het pilletje. Wens je geen kinderen of heb je last van het premenstrueel syndroom, de anticonceptiepil is de oplossing, het feit dat je door anticonceptie op latere leeftijd veel meer bloedklonters kan door aanmaken, of dat het aanleiding kan geven tot ernstige angst- en stemmingsproblemen, dat nemen we erbij. 

Op het moment dat ik dit schrijf besef ik ook ten volle dat mijn mama, die bijna 80 is, grotendeels nog het goede leven leidt dankzij de medicatie, tegelijk valt het me op dat veel dertigers en veertigers rondom mij reeds bloeddrukverlagers, cholesterolmiddelen en middelen tegen verhoogde suiker nemen. 

 

Na 15 jaar praktijkervaring als jeugdpsychiater blijf ik zoekend, omdat ik in de praktijk zie dat vele mensen niet geholpen zijn met een pilletje en wat goedbedoeld advies. Hierin ga ik heel breed, misschien zelfs zo breed dat andere klassiek opgeleide artsen me met lichte argwaan gaan bekijken (vanuit de stelling: ‘wat ik niet ken veroordeel ik’). Tegelijk herinner ik mij de woorden van mijn mentor die aangaf dat een goede wetenschapper steeds kritisch moet blijven denken, zelfs al denken we dat iets reeds vaststaat.

Nu moet ik zeggen dat ik zelf ook kenmerken van mijn vader in mij zie, ik ben vaak onrustig en maar in de weer, steeds denken, steeds handelend. Ook mijn leven is reeds een zoektocht geweest naar allerlei – wetenschappelijk onderbouwde – methoden om meer de persoon te worden die ik zou kunnen zijn. Dit is geenszins een betoog tegen een evidence based behandeling, maar wel een oproep om misschien eerst de lifestyle te gaan aanpakken.

Dit is dan ook een poging van mezelf om – gestructureerd – enkele zaken op te lijsten die ik te weten ben gekomen over hoe ik de beste versie van mezelf kon worden. Ik deed de zoektocht waarbij ik me steeds ook liet leiden door wat er op heden al door de wetenschap gekend is, maar hoop natuurlijk op deze manier een meerwaarde te kunnen zijn voor mijn patiënten, lezers en al wie het horen wil. Het feit dat ik hier nu mee bezig ben zal grotendeels ook te maken hebben met mijn eigen omslagpunt (de midlifecrisis als je het zo wil noemen), maar ik hoop ook iedereen anders te kunnen verleiden om het verborgen potentieel van zijn of haar eigen lichaam te mogen ontgrendelen.

Het grote geluk streef ik niet na, ik geloof ook niet in altijd gelukkig zijn, maar misschien kunnen alle volgende thema’s je in staat stellen om meer weerbaar te zijn tegen verandering, frustratie, ongeluk of misschien wel gewoon saaiheid. Grootse zaken gebeuren altijd van binnenuit en ondanks het feit dat mensen graag een quick fix hebben, ga je deze hier ook niet vinden.

De thema’s waar ik het zal over hebben en die de basis vormen van de oude wijn in nieuwe vaten (ik geef al mijn geheimen prijs van bij het begin)

  • fit blijven in je hoofd
  • voldoende beweging
  • gezond eten
  • goed slapen
  • goede mondhygiëne
  • tijd nemen om te ontspannen
  • jezelf af en toe eens uitdagen
  • stopen met ongezonde dingen zoals roken, alcohol gebruik, suiker eten, enz...

 

Tegenwoordig is er veel te doen om ‘bio-hacking’, truukjes om beter en langer te leven. Terwijl ik dit schrijf ben ik me er ter dege van bewust dat het een overtuiging is op basis van de huidige kennis en binnen het huidig tijdsbeeld. Yuval Noah Harari beschreef dit in zijn boek ‘Sapiens’ (echt een aanrader trouwens) als het nieuwe geloof, het evolutionair humanisme, waarbij er de overtuiging is dat de mensheid een veranderbare soort is die kan evolueren of degenereren. Na het human genomeproject (jaren ’70) dacht iedereen dat alles terug te brengen was tot ons genetisch materiaal. We waren voorbestemd om dik te worden, voorbestemd om depressief te worden, voorbestemd om kanker te krijgen, zonder dat we hier iets konden aan doen (een beetje zoals het geloof duizend jaar geleden dat alles afhing van die éne God die alles besliste). Sinds het begin van de 21e eeuw gaat er toch terug meer aandacht naar de eigen mogelijkheden om verandering aan te brengen aan hoe we leven. In het midden van de 19e eeuw probeerde een zeker Adolf H. ook reeds de mensheid te ‘upgraden’. Nu, vele jaren later, gaat het niet meer over het uitroeien van ‘rassen’ of ‘inferieure types’, maar over manieren om meer uit ons leven te halen met behulp van de groeiende kennis van de menselijke biologie.

 

Tegenwoordig weten we echter maar al te goed dat alle uitingen in ons lichaam een combinatie zijn van levensstijl, omgevingsfactoren en genen. Het is zelfs zo dat we op dit moment weten dat genen (of afwijkingen in genen) iets zeggen over een verhoogde kans op ziekte, maar dat onze levensstijl en de omgevingsfactoren het grootste aandeel hebben in ons wel- of slechtbevinden.

Ik ga dus proberen om jullie zoveel als mogelijks DIY (do it yourself) tips en tricks mee te geven om zo gezond mogelijk te blijven, om je eigen potentieel te ontgrendelen. Want veel van hoe we nu leven hangt samen met ziektes op latere leeftijd.

Bovenstaande afbeelding geeft mooi weer hoe onze levensstijl naadloos in relatie staat tot verschillende soorten ziektes. Het is echter wel een heen- en weerverband, ook ziektes kunnen leiden tot een verandering in onze levenswijze.

Om dit uit te leggen dienen we mee te delen dat alles meer of min gelinkt is aan ontstekingsreacties en afhankelijk van methylatie-mogelijkheid (maar meer uitleg daarover later). 

Het verband tussen levensstijl/omgevingsfactoren en ziekte is heel vaak het metabool-inflammatoir syndroom (MIS). Mensen met het MIS zitten vaak in een vicieuze cirkel. Door ziekte ontwikkelen mensen inflammatoire aandoeningen, door inflammatie ontwikkel je metabole problemen. De darm-hersen-interactie is hierbij heel belangrijk.

Ik kom met praktische, haalbare en dagdagelijkse oplossingen vanuit allerlei hoeken van de wetenschap. Ik ga jullie proberen meenemen in het waarom ze werken en hoe je ze kan toepassen. Maar mijn eerste stuk zal gaan rond ontsteking. Het probleem is dat ik weinig kan zeggen over ontstekingsreacties als ik niet eerst uitleg waar de energie in ons lichaam vandaan komt, hoe onze darmen ons beïnvloeden en wat onze hersenen allemaal doen. Ik start dus met het moeilijkste deel “Energie”, daarna “Ontsteking” en van daaraf aan gaan we de praktische toer op, maar zoals je zal kunnen merken is alles grotendeels gelinkt aan energie en ontsteking.

Je zal merken dat ik hier en daar wat ‘product-placement’ zal doen. Ik geef alvast mee dat ik hiervoor geen reclame-inkomsten ontvang. Als ik producten aanraad, dan is het omdat ik er helemaal achter sta. Het zou kunnen dat er nog heel wat andere producten zijn die goed zijn, maar diegene die ik benoem zijn zelf getest en vooral goedgekeurd. 

Je kan deze blog volledig lezen om mee te zijn waarom ik iets zeg, je kan enkel de kadertjes lezen om wat bij te blijven of je kan wachten tot de laatste blogs om concrete handvatten te krijgen (zonder dat je dan echt weet waarom je het zou moeten doen, en naar motivatie toe is dat toch wel een belangrijk item).

Het is van belang om niet teveel in één keer te veranderen, anders wordt het geen gewoonte. Vandaar dat ik maar elke twee weken 1 nieuw topic zal plaatsen, zodat je reeds de kans krijgt om met het vorige topic aan de slag te gaan of er ten minste over na te denken. Je kan jezelf opvolgen door een MSQ vragenlijst in te vullen, doe dit elke 2 weken en vergelijk de cijfers over tijd.