"Eye movement desensitization and reprocessing (afgekort EMDR) is een therapeutische interventietechniek die voornamelijk wordt toegepast bij mensen met een posttraumatische stress-stoornis (PTSS)."

EMDR is een kortdurende interventietechniek die kan geïntegreerd worden in verschillende therapeutische paradigmata.

Deze therapie is ontwikkeld door Francine Shapiro en bestaat sinds eind jaren '80. Een essentieel element is het telkens wisselen van de aandacht van links naar rechts met oogbewegingen (de therapeut gaat met zijn of haar vingers zo'n 25 cm voor het gezicht van de cliënt heen en weer). Soms worden ook links-rechtsgeluiden via een koptelefoon toegepast of links-rechtsaanrakingen op de knieën ('tappen').

EMDR wordt vaak toegepast om de vastgelopen verwerking van traumatische ervaringen weer op gang te helpen. Er is veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit bij met name PTSS. Uit systematische reviews blijkt dat de werkzaamheid van EMDR inmiddels voldoende vaststaat.

Sinds 2013 wordt EMDR doorde Wereldorganisatie Gezondheid als de uitgelezen techniek erkend om aan te bevelen aan patiënten die met posttraumatische stressstoornis te kampen hebben.Het gaat om een therapeutische behandeling waarbij de werking van de hersenen centraal staat met zelfgenezing als doel. Deze komt tot stand dankzij bilaterale oogbewegingen die hetzelfde effect sorteren als de oogbewegingen tijdens de REM-slaap.

Een Nederlandse richtlijncommissie recentelijk met een soortgelijk advies: “EMDR één van de meest in aanmerking komende psychologische interventies bij PTSS. De methode is effectief en wordt door zijn aard door veel patiënten en therapeuten als relatief weinig emotioneel belastend ervaren”. Onderzoek naar het nut van de oogbewegingen is in een recente overzichtsstudie eveneens bewezen. Om die reden staat EMDR voor de behandeling van PTSS in de categorie van therapieën met de hoogste effectiviteit.

Waarvoor wordt EMDR gebruikt

EMDR wordt in eerste instantie gebruikt om eenmalige trauma's (een ongeval, iemand zien sterven, een aanranding,...) of langdurige trauma's (chronische mishandeling, pesterijen, misbruik,...) te behandelen. Trauma's leiden niet alleen tot heel wat psychische symptomen (nachtmerries, depressies, laag zelfwaardegevoel, herbelevingen, angst en paniek,...) maar ook lichamelijke klachten (verminderde weerstand, hartkloppingen, spierspanning, hoofdpijn,...).

Via EMDR worden de ervaringen zelf niet uit het geheugen gewist maar de emotionele lading ervan wordt tot nul herleid. En zo kunnen de symptomen, lichamelijk en psychisch, verdwijnen.

Daarnaast kan een behandeling met EMDR ook geïntegreerd worden aan een groot scala aan klachten, zelfs als dit niet gediagnosticeerd is geweest als een posttraumatische stress stoornis. Een terugkerend kenmerk of een EMDR behandeling iets aan uw symptomen zou kunnen doen is wanneer er een link is met een eerdere traumatische gebeurtenis.

Hoe werkt EMDR?

Het is bekend dat onze hersenen ’s nachts, in de fase van REM-slaap, de belevenissen van de dag verwerken. Wanneer dat verwerken goed verloopt, wordt de psychische schok van een onprettige ervaring op vrij natuurlijke wijze geresorbeerd. Maar soms kunnen de hersenen dit werk niet aan en blijft een bepaalde belevenis onverwerkt. De persoon kan dan angsten ontwikkelen, of obsessioneel gedrag, of nog de ervaring steeds opnieuw beleven zonder over het trauma heen te kunnen stappen.

De volledige werking van EMDR is nog niet gekend, wel weten we dat EMDR werkt op verschillende manieren:

• Het bootst de verwerkingsslaap na
• Het werkt door onze ´denk-hersenen´ (cortex) te activeren en onze ´overlevingshersenen´ (limbisch systeem) te kalmeren
• Het verminderen van de emoties verbonden aan een trauma wordt ook bereikt door meerdere zaken tegelijk te doen tijdens de therapie.

Daarnaast kan een behandeling met EMDR ook geïntegreerd worden aan een groot scala aan klachten, zelfs als dit niet gediagnosticeerd is geweest als een posttraumatische stress stoornis. Een terugkerend kenmerk of een EMDR behandeling iets aan uw symptomen zou kunnen doen is wanneer er een link is met een eerdere traumatische gebeurtenis.

De navorming in België

De navorming strikt gereguleerd en wordt gecontroleerd en gesuperviseerd door het EMDR-Institute en EMDR-Europe. Deelnemers krijgen aldus een Europese en internationale opleiding. In België is nog maar één iemand erkend tot EMDR-trainer, di Ludwig Cornil (psycholoog en traumatherapeut).Dr. Verpraet volgde reeds meerder modules bij dhr. Cornil en blijft zich elk jaar verder bijscholen in de verschillende toepassingsmogelijkheden van EMDR.